PILIHAN RAYA

PILIHAN RAYA

• Bermaksud satu kaedah bagi rakyat untuk mereka bagi memilih wakil mereka.
• Turut berperanan untuk mengesahkan mereka memegang kuasa.
• Merupakan satu bentuk komunikasi antara pemerintah dan yang diperintah.

PILIHAN RAYA MALAYSIA

• Pilihan Raya ini merupakan susulan daripada Perjanjian Tanah Melayu 1948
• Pilihan raya ini bukannya pilihan raya perbandaran yang pertama
• 27 julai 1995 – Pilihan raya Persekutuan yang pertama di Tanah Melayu
• Antara parti yang mengambil bahagian:-
• Parti perikatan yang terdiri daripada UMNO, MCA, MIC 
• Parti Negara pimpinan Datuk Onn - 33 orang
• Parti Islam Se-tanah melayu (PAS) – 11 orang
• Parti-parti lain yang mengambil bahagian dalam pilihan raya ini ialah Parti Buruh,parti Kemajuan Perak. (Kemudian menjadi parti kemajuan rakyat),Pertubuhan Kebangsaan Perak dan Pertubuhan Melayu .
• Parti Perikatan telah memenangi 51 dari 42 buah kerusi yang  dipertandingkan. Kerusi yangsebuah lagi dimenangi oleh pas

 FUNGSI PILIHAN RAYA

• Menubuhkan sebuah kerajaan demokrasi.
• Mengekalkan pucuk pimpinan.
• Pemilihan calon bagi mengisi jawatan tertinggi kerajaan.
• Menguatkan kestabilan dan legitimasi dalam sebuah organisasi dan komuniti politik.
• Meneruskan legasi Negara Demokrasi Berparlimen.
• Memberi peluang kepada rakyat untuk memilih dan menukar pucuk pimpinan.

SURUHANJAYA PILIHAN RAYA

• Sebuah suruhanjaya yang menyelia, mengelola dan bertanggungjawab dalam urusan pilihan raya.
• Ditubuhkan pada 4 September 1957 mengikut Perkara 114 Perlembagaan Persekutuan.
• Keanggotaan SPR:
• Dianggotai oleh seorang pengerusi dan dua orang ahli.
• Berikutan pada tahun 1963, bilangan ahli SPR telah ditambah kepada tiga orang
• Pada tahun1981 pindaan ke atas Perkara 114 Perlembagaan Persekutuan dibuat bagi perlantikan seorang Timbalan Pengerusi.
• Ahli-ahli SPR dilantik oleh YDPA selepas berunding dengan Majlis Raja-Raja
• Terdiri daripada seorang pengerusi, seorang timbalan pengerusi dan tiga orang ahli lain. 

SYARAT KELAYAKAN AHLI SPR  

• Berumur tidak lebih daripada 65 tahun.
• Seorang yang tidak muflis.
• Tidak memegang jawatan bergaji yang lain.
• Bukan mana-mana ahli politik dari mana-mana Majlis Parlimen dan Dewan Undangan Negeri.

FUNGSI SPR

• Mengkaji dan membuat persempadanan bahagian-bahagian pilihan raya
• Menjalankan urusan pendaftaran pemilih dan penyemakan daftar pemilihan
• Menjalankan pilihan raya umum dan pilihan raya kecil
• Mendaftarkan calon-calon yang bertanding dan memastikan calon-calon memenuhi kriteria dan kelayakan yang diperlukan.

SISTEM PILIHAN RAYA

• Memperoleh majority kerusi di Parlimen (Dewan Rakyat) atau Dewan Undang Negeri. 
• Sistem yang digunakan di Malaysia ialah berasaskan ‘First-Past-The-Post-System’
• Undang-undang Dan Peraturan Pilihan Raya
• Perlembagaan Persekutuan 
• Perlembagaan Negeri 
• Akta Pilihan Raya, 1958 (Akta 19)
• Akta Kesalahan Pilihan Raya, 1954 (Akta 5)
• Peraturan-peraturan (Perjalanan Pilihan Raya) Pilihan Raya 1981
• Peraturan-peraturan ( Pendaftaran Pemilih) Pilihan Raya 2002
• Peraturan-peraturan (Mengundi Melalui Pos) Pilihan Raya 2003

Contoh Kawasan-kawasan Parlimen bagi Negeri Selangor dalam Pilihan Raya 2013

PENDAFTARAN PEMILIH

• Seseorang pemilih itu mestilah mendaftar dengan SPR sebelum mengundi dalam pilihan raya.
• Kelayakan mendaftar mengundi:
• Seorang warganegara Malaysia.
• Berumur tidak kurang daripada 21 tahun pada tarikh kelayakan.
• Seorang penduduk di mana-mana bahagian pilihan raya di Malaysia
• Tidak hilang kelayakan

HILANG KELAYAKAN PEMILIHAN

• Seseorang pemilih akan hilang kelayakan jika sekiranya dirinya:
• Pada tarikh kelayakan, ditahan kerana tidak siuman atau sedang menjalani hukuman penjara.
• Sebelum tarikh kelayakan, telah didapati bersalah dan dihukum mati atau penjara untuk tempoh lebih 12 bulan dan masih menjalani hukuman pada tarikh kelayakan.
• Telah didapati bersalah di bawah Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954.
• Telah memperoleh kerakyatan asing

KELAYAKAN CALON 

• Warganegara Malaysia dan bermastautin di Negara ini. 
• Berumur tidak kurang daripada 21 tahun pada hari penamaan calon. 
• Tinggal di negeri di mana dia akan bertanding. 
• Hilang kelayakan sekiranya dirinya : 
• Telah didapati atau diisytiharkan tidak siuman 
• Bankrap 
• Memegang jawatan berkepentingan office of profit 
• Gagal mengemukakan laporan perbelanjaan pilihan raya, 
• Sekiranya, didapati bersalah oleh mahkamah akan dijatuhkan hukuman penjara tidak kurang setahun atau denda tidak kurang RM 2, 000 
• Telah memperoleh kewarganegaraan asing 

PERMULAAN PILIHAN RAYA

• Diadakan sekali dalam tempoh lima tahun, kecuali jika dewan dibubarkan lebih awal.
• Pilihan Raya Umum diadakan dalam tempoh 60 hari selepas tarikh pembubaran.
• Pilihan Raya Kecil juga diadakan dalam tempoh 60 hari dari tarikh:
• Kekosongan (tarikh kekosongan kerusi akan ditetapkan oleh SPR)
• Kematian 
• Peletakan jawatan atau seseorang Ahli Dewan Rakyat dan Dewan Undangan Negeri hilang kelayakan.

PROSES PENAMAN CALON

• Satu notis akan diwartakan untuk menetapkan tarikh-tarikh penamaan calon dan hari mengundi.
• Kertas penamaan calon:
• Dikemukakan oleh calon, pencadang dan penyokong atau salah seorang daripada mereka.
• Dikemukakan antara jam 9.00 pagi hingga 10.00 pagi pada hari penamaan dan 
• Akan dipamerkan dari jam 10.00 pagi hingga 11.00 pagi diteliti dan menerima bantahan.
• Hanya seorang calon sahaja yang dicadang.
• Pegawai Pengurus akan mengistiharkan calon itu menang tanpa bertanding

DEPOSIT DAN PENGGUNAAN SIMBOL

• Wang deposit berjumlah RM10,000 bagi kerusi Parlimen dan RM5,000 bagi kerusi negeri perlu diserah kepada Pegawai Pengurus sebelum atau pada hari penamaan calon
• Calon akan hilang wang deposit sekiranya gagal memperoleh 1/8 daripada jumlah undi

PENGGUNAAN SIMBOL

• Seseorang calon boleh menggunakan symbol parti jika mendapat kebenaran bertulis daripada ketua parti berkenaan.
• Calon bebas perlu memilih mana-mana symbol yang telah disediakan.

KEMPEN

• Kampen pilihan raya melibatkan:
• Pengedaran risalah dan surat
• Poster
• Ceramah tertutup dan umum
• Kempen dari rumah ke rumah
• Parti politik dibenarkan membentangkan dan menjelaskan manifesto masing-masing.
• Deposit akan dipulangkan sekiranya  calon menanggalkan poster, sepanduk dan sebagainya dalam tempoh 14 hari seleps menggundi.

HARI MENGUNDI

• Hari mengundi bermula dari selepas jam 12.00 tengah malam 
• Berakhir dengan pengumuman keputusan pilihan raya . 
• Waktu membuang undi ditetapkan dari jam 8.00 pagi hingga jam 5.00 petang di seluruh Malaysia .
• Suruhanjaya Pilihan Raya biasanya akan memaklumkan kepada orang ramai. 
• Tarikh mengundi 
• Lokasi mengundi
• Waktu mengundi di semua lokasi
• Lokasi pusat pengiraan dan penjumlahan undi
• Pengundian dilakukan ditempat yang telah diwartakan. 
• Setiap tempat mempunyai seorang ketua dan akan dibantu oleh :-
• Kerani mengundi 
• Kerani mengira undi 

BARUNG SPR

• Parti politik dibenarkan untuk mengadakan bilik operasi sekiranya pondok terletak di luar jarak 50 meter dari pusat menggundi.
• SPR akan mendirikan barung SPR di pusat menggundi
• Tujuan barung adalah untuk membantu pemilih menyemak no siri mereka dalam daftar pemilih dan saluran.

KEBENARAN UNTUK MEMASUKI TEMPAT MENGUNDI

• Hanya pemilih yang nama mereka terdapat dalam daftar pemilih bagi sesuatu tempat mengundi sahaja.
• Kad pengenalan diri yang dikeluarkan oleh Jabatan Pendaftaran Negera diguna sebagai pengenalan diri dan perlu ditunjukan.
• Pegawai yang dibenarkan masuk tempat mengundi:
• Ahli dan pegawai Suruhanjaya Pilihan Raya
• Ketua Tempat Mengundi dan kakitangan
• Calon-calon dan wakil calon 
• Ejen-ejen menggundi dan ejen mengira undi
• Mereka yang dibenarkan oleh SPR

CARA-CARA MENGUNDI

• Dengan menandakan ‘X’ bersebelahan nama calon yang dipilih. 
• Pengundi perlu melipatnya mengikut garisan di kertas undi
• Kemudian, masukkan ke dalam peti undi yang disediakan
• Jika diadakan pilihan raya serentak, (Dewan Rakyat dan Dewan Undangan Negeri) mestilah ditandakan, dilipatkan, dimasukkan ke dalam peti undi yang berasingan ‘PARLIMEN’ dan ‘ NEGERI ’
• Dihantar seawal yang mungkin kepada pemilih yang layak . 
• Kertas undi perlu sampai selewat lewatnya jam 5.00 petang pada hari mengundi . 
• Prosedur yang lengkap telah disediakan untuk menjaga kerahsiaan undi 

UNDI POS

• Dihantar seawal yang mungkin kepada pemilih yang layak. 
• Kertas undi perlu sampai selewat lewatnya jam 5.00 petang pada hari mengundi. 
• Prosedur yang lengkap telah disediakan untuk menjaga kerahsiaan undi.

PENGIRAAN DAN PENJUMLAHAN UNDI

• Dijalankan oleh Ketua Tempat Mengundi di tempat mengundi
• Undi pos dikira oleh Pegawai Pengurus di tempat yang ditetapkan
• Kehadiran ejen-ejen calon adalah untuk memastikan pengiraan undi berjalan mengikut proses yang betul, adil dan telus.
• Selesai pengiraan undi, keputusan akan dekemukakan kepada Pegawai Pengurus dipusat penjumlahan undi dan mengisytiharkan calon yang mendapat undi majorit sebagai wakil yang terpilih.

PETISYEN PILIHAN RAYA

• Sogokan, peras ugut atau sebarang salah laku yang mungkin telah menjejaskan pilihan raya. 
• Ketidakpatuhan undang – undang dan praturan pilihan raya oleh mana mana pihak 
• Perbuatan rasuah atau perbuatan menyalahi undang – undang yang dilakukan oleh calon dan ejen – ejen 
• Calon atau ejen – ejennya didapati tidak layak menyertai pilihan raya 
• Mestilah dikemukakan ke Mahkamah Tinggi dalam masa 21 hari selepas tarikh keputusan 
• Sekiranya hakim pilihan raya memutuskan bahawa pilihan raya berkenaan terbatal maka SPR akan mengeluarkan notis pilihan raya yang baharu.

PENYATA PERBELANJAAN PILIHAN RAYA

• Seseorang calon adalah layak membelanjakan wang bagi pilihan raya tapi tidak boleh melebihi:-
• RM 200, 000 bagi Dewan Rakyat 
• RM 100, 000 bagi Dewan Undangan Negeri
• Laporan perbelanjaan mestilah dihantar kepada Pengarah Pilihan Raya Negeri dalam tempoh 31 hari selepas tarikh keputusan pilihan raya disiarkan di dalam warta. 
• Kegagalan untuk megemukakan penyata perbelanjaan pilihan raya atau kegagalan untuk mengemukakandalam tempoh yang ditetapkan merupakan satu kesalahan di bawah akta kesalahan Piliihan Raya 1954.

PENYIMPANAN DAN PELUPUSAN

• Pilihan Raya, satu aspek penting ialah penyimpanan kertas-kertas undi dan dokumen-dokumen lain yang berkaitan. 
• Dokumen-dokumen ini mestilah disimpan di dalam peti atau peti-peti khas dan dikunci dengan disaksikan oleh ejen-ejen calon. 
• Peti-peti khas ini akan disimpan selama enam bulan di bawah pengawasan Pegawai Pengurus.
• Pengarah Pilihan Raya negeri akan menyimpan daftar pemilih yang telah ditandakan dan juga counter foils kertas undi. 
• Peti-peti itu hanya boleh dibuka atas arahan Hakim Mahkamah Tinggi, jika ada kes – kes petisyen. 
• Selepas tempoh 6 bulan, Pegawai Pengurus (selepas mendapat kebenaran daripada SPR) akan melupuskan kertas-kertas undi dan dokumen dokumen berkenaan. 
• Kemudian, Pegawai Pengurus akan mengemukakan sijil pelupusan kepada Pengarah Pilhan Raya Negeri .
  
   VIDEO PROSES MENGUNDI

PENAMBAHBAIKAN PRU-13